تحولات بازار بورس در سال 1399 و تأثیر آن بر امنیت اقتصادی و ملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، پژوهشکده امنیت داخلی، پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران.

3 کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران.

چکیده

تحولات ناگهانی در افزایش و کاهش‌های شاخص‌های بازار بورس ایران در اواخر سال 1398 و نیمه اول سال 1399 از عمده‌ترین دگرگونی‌های اقتصادی است که اثراتی ماندگار بر ذهنیت تاریخی ایرانیان باقی گذارده است و می‌توانست تعمیقِ نارضایتی‌های سیاسی و بروز برخی ناامنی در سطوح مختلف را در پی بیاورد. در این چارچوب، پژوهش حاضر بر تببین و توضیحِ این پرسش متمرکز شده است که چه ارتباطی بین تحولات بازار سرمایه در سال1399 با اوضاع امنیتی کشور وجود دارد؟ در این رابطه، عمده‌ترین فرض احتمالی این‌گونه به نظر می‌رسد که هر چقدر روند کلی بازار سرمایه به سمت بهبود و تقویت شاخص‌های مالی آن پیش برود، تأثیرش بر اوضاع امنیت ملی و اقتصادی به‌صورت سازنده بروز خواهد کرد.
این پرسش و فرضیه با استفاده از روش کیفی تحلیل مضمون و با کمک نرم‌افزار Maxqda بررسی شده‌اند. یافته‌های پژوهش، افزایش تمایل مردم برای فعالیت و کسب سود در بورس، تأثیرپذیری عمیق امنیت ملی ایران از وضع اقتصادیِ متأثر از بورس، تأثیرگذاریِ عمیقِ مداخله غیرضروی و بیش ‌از حد دولت بر ناکارآمدی بازار بورس و وضع اقتصادی، ضرورت فوری شفاف‌سازیِ عملکرد بازار بورس، تأثیرگذاری گسترده رانت‌های مالی بر بازار بورس، فقدان تخصص و آگاهیِ لازم فعالان خرد و متوسطِ بازار بورس درباره نحوه فعالیت در بازار بورس، کاهش سطح اعتماد عمومی به بورس، تضعیف اعتماد سیاسی به دولت و نهایتاً تشدید و حتی فراهم‌سازیِ زمینه‌های بروز جنبش‌های اجتماعی و سیاسیِ اعتراضی را نشان داده است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Stock market developments in 2019 and its Impact on Economic and National Security

نویسندگان [English]

  • َAmir Hosein Elhami 1
  • Najafali Shahbazi 2
  • Mohammad Amin Fallah 3
1 Assistant Professor, Internal Security Research Institute, Defensive Science Research Center, Supreme National Defense University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Management and Economics, Imam Hossein University, Tehran, Iran.
3 M.A., Department of Economics, Faculty of Management and Economics, Sharif University of Technology, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The sudden fluctuations of Iranian stock market at the end of 2018 and the first half of 2019 are among the most important economic events that have left a lasting impact on the historical psyche of Iranians and could have led to deepening political dissatisfaction and insecurity. In this framework, the objective of the present study is to determine the relationship between the developments in the capital market during 2019 and the security of the country. In particular, the paper examines the hypothesis that ‘insofar as general trend in the capital market influence the improvement of financial indicators, they will constructively affect national security and economic situation’.
In order to examine this hypothesis, the paper employs the Qualitative Method of Thematic Analysis and utilizes maxqoda software. The findings of this study indicate that increasing public willingness to participate in the stock market in hope of gaining profit, the deep entanglements between national security of Iran and the economic situation which is affected by  performance of the stock market, the excessive and unnecessary government interventions in the capital market, the immanent necessity for increasing transparency of the stock market, the strong influence of financial rent seeking on the functioning of the stock market, the lack of expertise and awareness of small and medium investors concerning emerging trends in the stock market, low public trust in the stock market and the low legitimacy of the government, provide the ground for the intensification of protest movements at the political and social levels.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stock market
  • Economic security
  • Economic experts
  • Changes in stock market indices

مراجع

امینی راد، مهدی؛ مهرگان، نادران؛ جعفری سرشت، داود و شاه آبادی، ابوالفضل. (1401). ترجیحات ریسکی و بحران در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه­گذاری، 11(43)، 149-170.
برومند، شهزاد. (1387). امنیت اقتصادی در ایران و چند کشور منتخب، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
بوزان، باری. (1378). مردم، دولت‌ها و هراس، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
بوزان، باری. (1399). مردم، دولت‌ها و هراس، ترجمه محمدعلی قاسمی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
چینی، حبیب. (1382). امکانات، محدودیت‌ها، فرصت‌ها و تهدیدات امنیت اقتصادی، مجموعه مقالات همایش راهکارهای توسعه امنیت اقتصادی، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
رسولی، کریم و فرزین‌وش، اسدالله. (1394). تبیین رابطه بین آزادی و امنیت اقتصادی با تشکیل سرمایه: شواهدی از کشورهای نوظهور و در حال توسعه، فصلنامه مطالعات اقتصاد کاربردی ایران، 4(14)، 145-263.
رشیدی طغرلجردی، مصطفی؛ ردادی، علی و مقدم‌فر، سعیدرضا. (1394). طراحی الگوی سنجش امنیت اقتصادی، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، 18(68)، 65-89.
رنجبر، محسن. (1389). اهمیت توجه به امنیت اقتصادی در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی کشور، اطلاعات سیاسی – اقتصادی، (273و274)، 235-244.
روزکرانس، ریچارد. (1386). اقتصاد و امنیت ملی: روند تکاملی در رویکردهای جدید در مطالعات امنیتی، ترجمه سید محمدعلی متقی‌نژاد، جلد اول، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
زارع، هاشم. (1400). عدم اطمینان سیاسی و نوسانات بازار سهام در ایران: با توجه به تحولات بین‌المللی، مجله توسعه و سرمایه، 6(10)، 123-145.
زارعشاهی، احمدعلی. (1379). بی‌ثباتی سیاسی و امنیت اقتصادی و تأثیر آن بر عوامل تولید در ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی، 3(7و8)، 222-241.
سلمانی بی‌شک، محمدرضا؛ شاهوبردی دولت‌آباد، امیر و باستان، فرانک. (1393) بررسی اثرات درآمد مالیاتی و امنیت اقتصادی در ایران (رهیافت متقابل علیت در داده‌های سری زمانی)، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، 2(7)، 73-90.
سویزی، محسن و محمدی، فریبرز. (1390). نقش سرمایه اجتماعی در تأمین امنیت سرمایه‌گذاری، سیاست‌گذاری، 2(3)، 119-146.
سیف، اله‌مراد؛ کمالی، روزبه و علی‌یاری، فرشاد. (1401). نقش ثبات اقتصادی و امنیت اقتصادی در الگوی اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، 20(78)، 55-80.
سیف، اله‌مراد. (1389). مفهوم‌شناسی امنیت اقتصادی، فصلنامه آفاق امنیت، 3(9)، 7-35.
شیهان، مایکل. (1388). امنیت بین‌الملل، ترجمه سید جلال‌الدین دهقانی فیروزآبادی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
عزیزی، محسن؛ خضری، محمد؛ کاویان، رضا و خداوردی، حسن. (1397). نقش راهبردی شاخص‌های امنیت اقتصادی در تقویت امنیت ملی کشور، فصلنامه آفاق امنیت، 11(39)، 39-66.
ماندل، رابرت. (1377). چهره متغیر امنیت ملی، ترجمه ناشر، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
موسوی زنوز، موسی(1393)، رابطۀ امنیت ملی و تجارت بین الملل: مطالعۀ موردی، امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در پرتو تجارت بین الملل، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 5(14)، 109-142.
نیازی، محسن و نظری، حامد. (۱۳۹۷). تحلیل داده‌های کیفی با بهره‌گیری از نرم افزار maxqda12، تهران: انتشارات آرون.
 
Alesina, A., & Sachs, J. (1988). Political Parties and Business Cycle in the United States. Journal of Money, Credit, and Banking, 20(2), 63-82.
Omar, A. M., Lambe, B. J., & Wisniewski, T. P. (2021). Perceptions of the threat to national security and the stock market. Journal of Economic Behavior & Organization, 186, 504-522.
Białkowski, J., Gottschalk, K., & Wisniewski, T. P. (2008). Stock market volatility around national elections, Journal of Banking & Finance, 32(9),1941-1953
Brooks, C. (2019). Introductory econometrics for finance, Cambridge university press.
Chan, Y., & Wei, K.C. (1996). Political risk and stock price volatility: the case of Hong Kong. Pacific-Basin Finance, 4,(2–3), 259-275.
Chappell, H.W., Keech, W.R. (1986). Party differences in macroeconomic policies and outcomes. American Economic Review, 76, 71–74.
Chesney, M., Reshetar, G., & Karaman, M. (2011). The impact of terrorism on financial markets: An empirical study. American Economics, 8 (4), 149–163.
Fabricius, M. M. (1998). The Impact of Economic Securityon Bank Deposits and Investment. International Monetary Fund
Floros, C.H. (2008). The influence of the political elections on the course of the Athens stock exchange 1996-2002. Financial Analysts Journal, 51(2), 61-69.
Gilpin, R. (1993), The Political economy of international relations, New York: Council on foreign relation press.
Grossman G., & Helpman E., (1991). Innovation and Growth in the Global Economy. Cambridge: MIT Press.
Hensel, C., & Ziemba, W. (1995). United States investment returns during democratic and republican administrations. Journal of Banking & Finance, 32(9), 1941-1953.
Jackson, A.O. (2008). The impact of the 9/11 terrorist attacks on the US economy. Florida Memorial University, Journal of Banking & Finance, 32(9), 1941-1953.
Krueger A., & Lindahl M. (2001). Education for Growth: Why and For Whom?, Journal of Economic Literature, 39(4), 1101-1136.
Losman, D. (2001). Economic Security: A National Security Folly? Policy Analysis, No. 409, Cato Institute.
Mesjasz, C. (2008). Economic Security. H. G. Brauch Globalization and Environmental Challenges: Reconceptualizing Security in the 21st Berlin: Springer.
Essaddam, N., & Karagianis, J. M. (2014). Terrorism, country attributes, and the volatility of stock returns. Research in International Business and Finance, 31, 87-100.
Perotti, E.C., & Oijen, P.V. (2001). Privatization, political risk and stock market development in emerging economies, Journal of International Money and Finance, 20(3), 43–69.
Smales, L.A. (2014). News sentiment in the gold futures market. Journal of Banking & Finance, 49(1), 275-286.
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
دوره 8، شماره 27
خرداد 1402
صفحه 77-108

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار