اثرات پویایی رشد اقتصادی، سوخت های فسیلی، انرژی های تجدیدپذیر و شهرنشینی بر شاخص ظرفیت بار در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

2 دانشجوی دکترا، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه ، ارومیه، ایران.

3 دانشیار، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

چکیده

رشد پایدار و کاهش فشارهای زیست‌ محیطی به‌عنوان اولویت‌های اصلی در دستور کار جهانی قرار دارند و نیاز به رویکردهای جامع‌تر برای ارزیابی کیفیت زیست‌ محیطی احساس می‌شود. از این رو برای کاهش چالش‌های زیست‌محیطی و تحقق اهداف توسعه پایدار، یک ارزیابی زیست‌محیطی گسترده‌ و جامع‌مورد نیاز است. در این پژوهش به بررسی تاثیر پویایی رشد اقتصادی، سوخت‌های فسیلی، انرژی‌های تجدیدپذیر و شهرنشینی بر شاخص ظرفیت بار پایدار با استفاده از روش حداقل مربعات اصلاح شده و حداقل مربعات معمولی پویا طی بازه زمانی 1401-۱۳۷۴ برای کشور ایران پرداخته شده است.
بر اساس برآوردهای به دست آمده از آزمون‌های هم‌انباشتگی، مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر باعث افزایش ظرفیت بار در اقتصاد ایران می‌شود در حالی که رشد اقتصادی باعث کاهش ظرفیت بار می‌شود. همچنین سوخت‌های فسیلی، شهرنشینی، اجاره منابع اثر منفی بر ظرفیت بار دارند. بر این اساس هر یک درصد افزایش در رشد اقتصادی 0/38- و هر واحد افزایش در شهرنشینی، سوخت‌های فسیلی ، اجاره منابع به ترتیب 0/40-، 0/12-، 0/09- ظرفیت بار را کاهش می‌دهند، همچنین یک واحد افزایش مصرف انرژی های تجدیدپذیر 0/15واحد به ظرفیت بار اضافه می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Dynamic Effects of Economic Growth, Fossil Fuels, Renewable Energy, and Urbanization on the Load Capacity Factor in Iran

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Waisi 1
  • Somaye Fatehi 2
  • Jamaluddin Mohseni Zonouzi 3
1 M.A., Economics, Department of Economics, Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran.
2 Ph.D. Candidate, Department of Economics, Faculty of Economics and Management, Urmia University, Urmia, Iran.
3 Associate Professor, Department of Economics, Faculty of Economics and Management, Urmia University, Urmia, Iran.
چکیده [English]

Sustainable growth and the reduction of environmental pressures have emerged as paramount priorities on the global agenda, creating the need for more comprehensive approaches to assessing environmental quality. Consequently, to alleviate environmental challenges and realize the objectives of sustainable development, a broad and holistic environmental assessment is imperative. This study investigates the dynamic impacts of economic growth, fossil fuels, renewable energy, and urbanization on the sustainable Load Capacity Factor (LCF) in Iran. The analysis utilizes Fully Modified Ordinary Least Squares (FMOLS) and Dynamic Ordinary Least Squares (DOLS) methodologies over the period of 1995–2022.
Based on the estimates obtained from cointegration tests, renewable energy consumption enhances the load capacity within the Iranian economy, whereas economic growth leads to the reduction of the load capacity. Furthermore, fossil fuel consumption, urbanization, and natural resource rents negatively impact the load capacity. Specifically, a one percent increase in economic growth reduces carrying capacity by 0.38%, while a one-unit increase in urbanization, fossil fuel consumption, and resource rents decreases carrying capacity by 0.40, 0.12, and 0.09 units, respectively. Conversely, a one-unit increase in renewable energy consumption adds 0.15 units to the carrying capacity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Growth
  • Fossil Fuels
  • Renewable Energy
  • Urbanization
  • Load Capacity Factor

مراجع

اصفهانی، اعظم؛ قبادی، سارا و آذربایجانی، کریم. (1401). تحلیل رابطه بین رشد اقتصادی، مصرف انرژی و ردپای اکولوژیکی در منتخبی از کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه. پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، ۲۲ (۴)، ۲۰۳-۲۳۲.
پارسا، شیما؛ زارع مهرجردی، محمدرضا؛ ضیاء آبادی، مریم و محرابی بشارآبادی، حسین. (1400). بررسی تاثیر عوامل اقتصادی تخریب محیط زیست با استفاده از رویکرد پنل انتخاب کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته). علوم و فنون محیطی، 23(9)، 191-204.
جواهری، بختیار؛ عزیزی، وحید و شاه ویسی، حمیرا. (1403). آزادی سیاسی، توسعه انسانی و پایداری محیط زیست. مجله اقتصاد با ثبات، 5 (1)، 116-149.
حاتمی، حدیث؛ سایه میری، علی و ابراهیمی، صلاح. (1400). تأثیر منابع طبیعی، سرمایۀ انسانی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر ردپای اکولوژیکی در ایران.نشریه محیط زیست طبیعی، 3( 74)، 474-462.
دانشوری، سمیه؛ سلاطین، پراونه و خلیل زاده، محمد. (1397). تاثیر انرژی های تجدیدپذیر بر اقتصاد سبز. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، 21(12)، 165-176.
طرازکار، محمد حسن؛ قربانیان، عفت و بخشوده، محمد. (1397). اثر رشد اقتصادی بر پایداری محیط زیست در ایران: کاربرد شاخص ردپای بوم‌شناختی. فصلنامه اقتصاد محیط زیست و منابع طبیعی، 2 (3)، 51-70.
طرازکار, محمدحسن؛ کارگر ده بیدی، نوید و بخشوده، محمد. (1397). اثر توسعه اقتصادی و شهرنشینی بر انتشار آلودگی در ایران. فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 10(38)، 174-155.
عابدی، زهرا و سلطانی خمسه، پریسا. (1396). کاهش ردپای کربن ابزاری مؤثر جهت مقابله با اثرات غیرمعمول اقلیم (با بررسی صنعت و کشاورزی)، چهارمین کنفرانس بین‌المللی برنامه ریزی و مدیریت.
قربانی، زانکو؛ مظفری، زانا و قادری، سامان ( 1402) تاثیر سیاست های پولی و مالی بر شاخص ردپای بوم شناختی ایران.  فصلنامه مطالعات اقتصددی کاربردی ایران، 13 (50)، 105-136.
حسن، طرازکار و لطافت، نیکتا. (1399). عامل‌های تعیین‌کننده ردپای بوم‌شناختی در منا: کاربرد روش تجزیه‌وتحلیل کرانه‌های نامحدود. فصلنامه علوم محیطی 19(1)، 103-134.  
محمدی، تیمور و نبی زاده، علی. (1391). بررسی رابطه بین نرخ واقعی ارز و واردات کالاهای سرمایه واسطه ای و مصرفی در ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، 13(51)، 113-149.
مظفری، زانا و ویسی، فاطمه. (1402). نقش مصرف انرژی سبز و سرمایه انسانی در ظرفیت بار زیست محیطی ایران. سیاست اقتصادی، 17(33)، 29-56.
میرزایی، عباس؛ حامد، دهقان پور؛ بخشوده، محمد و جمشیدی، سیامک. (1395). عوامل موثر بر تخریب‌زیست‌محیطی کشورهای منا، دو فصلنامه اقتصاد محیط زیست و منابع طبیعی. 1(1)، 95-110.
نونژاد، مسعود و روزی‌طلب، آناهیتا. (1396). اثر رشد اقتصادی و مصرف انرژی بر آلودگی محیط زیست: مطالعه‌‌‌ی موردی ایران، دو فصلنامه اقتصاد و منابع طبیعی، 2(3)، 99-124.
نوفرستی، محمد (1391). ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی. چاپ 4 ، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
Awosusi, A., Adebayo, T., Krikkaleli, D., & Roojub, H. (2024). Evaluating the determinants of load capacity factor in Japan: The impact of economic complexity and trade globalization. Natural Resources, 48(3), 743–762.
Ahmed, Z., Zafar, M. W., & Ali, S. (2020). Linking urbanization, human capital, and the ecological footprint in G7 countries: An empirical analysis. Sustainable Cities and Society, 55, 102064.
Alvi, S., Ahmad, J., Bibi, F., & Sarwar, N. (2024). Impact of urbanization and human development on ecological footprints in OECD and non-OECD countries. Heliyon, 10(19), Article e38058.
Güler, L., Naimoglu, M., Şimşek, O., Adalı, Z., & Özbek, S. (2025). Analyzing the impact of economic growth and FDI on sustainable development goals in China: Insights from ecological footprints and load capacity factors. Environmental Economics and Management, 13.
Hasan, S., Wang, P., Khan, I., & Zhu, B. (2023). The impact of economic complexity, technology advancement, and nuclear energy consumption on the ecological footprint of the USA: Towards circular economy initiatives. Gondwana Research, 113, 237–2460.
Kartal, M. T., Pata, U. K., Destek, M. A., & Caglar, A. E. (2023). Environmental effect of clean energy research and development investments: Evidence from Japan using load capacity factor. Journal of Cleaner Production, 416, 137972.
Keho, Y. (2023). Impact of urbanization on the ecological footprint: Evidence from Cote d’Ivoire. Modern Economy, 14(12).
Pata, U., & Isk, C. (2021). Determinants of the load capacity factor in China: A novel dynamic ARDL approach for ecological footprint accounting. Resources Policy, 74, 102313.
 
Nathaniel, S. P., Murshed, M., & Bassim, M. (2021). The nexus between economic growth, energy use, international trade, and ecological footprints: The role of environmental regulations in N11 countries. Energy, Ecology and Environment, 6(6), 496–512.
Radmehr, R., Shayanmehr, S., Ernest Baba Ali, J., Jasiński, M., Jasińska, E., & Ofori, E. K. (2022). Exploring the nexus of renewable energy, ecological footprint, and economic growth through globalization and human capital in G7 economies. Sustainability, 14(19), 12227.
Razzaq, A., Tahseen, A., Li, J., Irfan, M., & Suksatan, W. (2021). Investigating the asymmetric linkages between infrastructure development, green innovation, and consumption-based material footprint: Novel empirical estimations from highly resource-consuming economies. Resources Policy, 79, 103068.
Raihan, A., Rashid, M., Voumik, L. C., Akter, S., & Esquivias, M. A. (2023). The dynamic impacts of economic growth, financial globalization, fossil fuel, renewable energy, and urbanization on load capacity factor in Mexico. Sustainability, 15(18), 13462.
Shang, Y., Razzaq, A., Chupradit, S., An, N. B., & Abdul-Samad, Z. (2022). The role of renewable energy consumption and health expenditures in improving load capacity factor in ASEAN countries: Exploring a new paradigm using advanced panel models. Renewable Energy, 191, 715–722.
Sahoo, M., & Sethi, N. (2021). The intermittent effects of renewable energy on ecological footprint: Evidence from developing countries. Environmental Science and Pollution Research International, 28(40), 56401–56417.
Wang, S., Zafar, M., Dinara, G. V., & Yurtkuran, S. (2024). Economic growth, nuclear energy, renewable energy, and environmental quality: Investigating the environmental Kuznets curve and load capacity curve hypothesis. Gondwana Research, 129, 490–504.
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
دوره 10، شماره 38
دی 1404
صفحه 59-83

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار