الگوی امنیت اقتصادی در اندیشه امام خمینی (ره)؛ ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترا، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علوم و فنون فارابی، تهران، ایران.

3 دانشجوی دکترا، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران.

چکیده

در دنیای معاصر، امنیت اقتصادی به عنوان یکی از ارکان کلیدی توسعه پایدار و ثبات اجتماعی مطرح است. این مفهوم نه تنها به رفاه و کیفیت زندگی شهروندان ارتباط دارد، بلکه ثبات کلان‌اقتصادی و تعاملات جهانی را نیز در بر می‌گیرد. با توجه به پیچیدگی‌های روزافزون اقتصاد جهانی و بحران‌های سیاسی و اقتصادی، بررسی و تحلیل الگوهای امنیت اقتصادی از دیدگاه‌های اسلامی اهمیت فراوانی دارد. اندیشه‌های امام خمینی (ره)، به عنوان یکی از رهبران برجسته دینی، نقش مهمی در تبیین این الگوها ایفا کرده‌اند. لذا این مقاله با هدف بررسی و تحلیل الگوی امنیت اقتصادی در اندیشه امام خمینی (ره) تدوین شده است.
مطابق یافته های حاصل از تحلیل محتوای کیفی سخنان امام خمینی (ره) در صحیفه با استفاده از روش داده‌بنیاد، بر شش بعد اصلی در امنیت اقتصادی شامل استقلال و خودکفایی اقتصادی، فرهنگ اسلامی و هویت، نقش بازار و اقتصاد، اقتصاد مقاومتی و توسعه، امنیت و سیاست‌های نظامی، و مسائل اجتماعی و اقتصادی تأکید شده است. همچنین نتایج نشان می دهد که دیدگاه‌های امام خمینی (ره) می‌تواند به‌عنوان چارچوبی برای سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Model of Economic Security in Imam Khomeini's Thought: Dimensions, Components, and Indicators

نویسندگان [English]

  • Yasser Khezli 1
  • Mostafa Saveh Doroudi 2
  • Ghasem Palouj 1
  • Mohammad Lak 3
1 Ph.D., Department of Economics, Faculty of Strategic Management, Supreme National Defense University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Department of Political Science, Faculty of Humanities, Farabi University of Science and Technology, Tehran, Iran.
3 Ph.D. Candidate, Department of Economics, Faculty of Strategic Management, Supreme National Defense University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

In the contemporary world, economic security is widely recognized as a crucial pillar for sustainable development and social stability. This concept is not only relevant to the welfare and quality of life of citizens, but is also relevant to macroeconomic stability and international relations. Furthermore, the increasing complexities manifested by the global economy, coupled with ongoing political and economic crises, renders exploration and analysis of economic security from an Islamic perspective increasingly relevant. The ideas of Imam Khomeini (RA) can play a significant role in informing discussions around these topics. Therefore, the objective of the present article is to examine and analyse Imam Khomeini’s (RA) thought regarding economic security. Given the significance of economic security in ensuring the stability and sustainable development of the Islamic Republic of Iran, especially amid international sanctions and external pressures, this subject remains highly relevant.
The research focuses on six key dimensions of economic security, employing a data-driven approach and qualitative content analysis of Imam Khomeini’s (RA) speeches, as compiled in Sahifeh Imam. These dimensions are: economic independence and self-sufficiency, Islamic culture and identity, the role of the market and economy, resistive economy and development, security and military policies, and social and economic issues. These interconnected dimensions are further elaborated through the examination of their various components and indicators. The findings suggest that the perspectives of Imam Khomeini (RA) provide a comprehensive framework for shaping economic and social policy in the Islamic Republic of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Security
  • Economy
  • Grounded Theory
  • Sahifeh Imam Khomeini (RA)

مراجع

اخوان کاظمی ، بهرام. (1398). ماهیت و الزامات امنیت اقتصادی در الگوی اسلامی و ایرانی پیشرفت. سیاست متعالیه، 7(26)، 193-226.
اولین کنگره. (1377). اولین کنگره بررسی اندیشه های اقتصادی امام خمینی (س). تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
برومند ، شهرزاد. (1387). امنیت اقتصادی در ایران و چند کشور منتخب. تهران: انتشارات مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
بوزان، باری؛ ویور، الی و دو ویلد، یاپ (1392). چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، ترجمه :علیرضا طیب، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
به سوی نور. (1398). نرم افزار اندروید به سوی نور، تهران، ایران.
بهشتی ، سید محمد باقر. (14 خرداد 1398). استقلال اقتصادی در سپهر اندیشه های امام (ره). قابل دسترس در:irna.ir/news
خمینی، روح الله . (1368). اقتصاد در اندیشه امام خمینی‏‏(س‏‏)‏‏ ‏‏. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
دومین کنگره. (1380). دومین کنگره بررسی اندیشه های اقتصادی امام خمینی (س). تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س).
دهخدا، علی‌اکبر. (1377). لغت‌نامه دهخدا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران
رشیدی، مصطفی؛ ردادی، علی و مقدم فر، سعیدرضا. (1394). طراحی الگوی سنجش امنیت اقتصادی کشور، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، 18(68)،65-89.
صدر، سیدمحمدباقر.(1393). اقتصاد ما، ترجمه: محمدمهدی برهانی و ابوالقاسم حسینی ژرفا، قم: پژوهشگاه علمی تخصصی شهید صدر.
صحیفه امام. (1396). نرم افزار صحیفه امام ، تهران، ایران.
عمید، حسن. (۱۳۸۹). فرهنگ عمید. تهران: امیرکبیر.
عزیزی، فیروزه و پاسبان ، فاطمه. (1380). ‏‏ ‏بررسی آرا و اندیشه های حضرت امام خمینی (س) دربارۀ برنامه های اقتصادی دولت (تهیه و تنظیم، سیاستگذاری، خط مشی ها و ...)‏. تألیف بررسی اندیشه های اقتصادی امام خمینی (ره)، 381.
ماندل، رابرت.(1377). چهره متغیر امنیت ملی، ترجمه : پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: ژوهشکده مطالعات راهبردی.
چ. موریس و فیلیپس .او. (1377)، تحلیل اقتصادی(نظریه و کاربرد، اقتصاد خرد)، ترجمه : اکبر کمیجانی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
Arefieva, O., Tulchynska, S., Popelo, O., Arefiev, S., & Tkachenko, T. (2021). The Economic Security System in the Conditions of the Powers Transformation. International Journal of Computer Science & Network Security, 21(7), 35-42.
Cable, V. (1995). What is international economic security?. International Affairs, 71(2), 305-324.
Dzmitry, S. (2019). Research of Indicator analysis of social and economic security. Бюллетень науки и практики, 5(10), 128-132.
Guryanova, L. S., Klebanova, T. S., Milevskiy, S. V., Nepomnyaschiy, V. V., & Rudachenko, O. A. (2017). Models for the analysis of the state’s financial security indicators dynamics. Financial and credit activity problems of theory and practice, 1(22), 254-264.
Harkava, V., Bezpatochnyi, M., Koshchii, O., & Hryshyna, L. (2021). Formation of a system of indicators of assessment of economic security of regions. Studies of Applied Economics, 39(7).
Hrybinenko, O., Bulatova, O., & Zakharova, O. (2020). Financial indicators in the system of economic security of the world countries..
Kahler, M. (2004). Economic security in an era of globalization: definition and provision. The Pacific Review, 17(4), 485-502.
Klochan, I., Khodakivska, O., Kobets, S., Bachkir, I., Martynova, L., & Hnatenko, I. (2022). Sustainable development of regions: Modeling the management of economic security of innovative entrepreneurship.
Levchenko, V., Boiko, A. O., Savchenko, T. H., Bozhenko, V. V., Humenna, Y. H., & Pilin, R. (2019). State regulation of the economic security by applying the innovative approach to its assessment.
Mityakov, S. N., Mityakov, E. S., Ladynin, A. I., & Nazarova, E. A. (2023). Country economic security monitoring rapid indicators system. Economies, 11(8), 208.
Narboy, K., Faridakhon, K., & Shakhzod, S. (2021). International Journal of Multicultural and Multireligious Understanding.
Petrov, P. (2022). Using factor analysis to determine representative indicators in the financial sphere of economic security. Revista Gestão & Tecnologia, 22(1), 154-167.
Stankevičienė, J., Sviderskė, T., & Miečinskienė, A. (2013). Relationship between economic security and country risk indicators in EU Baltic sea region countries.
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
دوره 10، شماره 35
فروردین 1404
صفحه 61-96

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار