تحلیل اثر نا‌‌اطمینانی جهانی بر چرخه‌های تجاری در ایران با رویکرد QARDL

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

2 دانشیار، گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

3 استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

10.22034/jdesd.2025.9599.1318

چکیده

نوسانات تولید‌ناخالص‌داخلی حول مسیر رشـد بلندمـدت منجر به ایجاد چرخه‌های تجاری می‌شود و دوره هـایی که تولید‌ناخالص‌داخلی پایین‌تر (بالاتر) از روند بلندمدت خود قـرار می‌گیرد، بیانگر رکود (رونق) اقتصادی هستند. در شرایط نا‌اطمینانی، توانایی کافی برای پیش‌بینی پیامدها و برنامه‌ریزی مناسب برای آینده وجود ندارد. نااطمینانی در سطح جهانی که از بحران‌های مالی جهانی، تضادهای سیاسی، درگیری‌های تجاری و بیماری‌‌های همه‌گیر ناشی می‌شود، نیز قابلیت ایجاد بی‌ثباتی در سیاست‌های اقتصادی دولت را دارد و می‌تواند بر چرخه‌های تجاری اثرگذار باشد. هدف پژوهش حاضر تحلیل اثر نا‌اطمینانی جهانی بر چرخه‌های تجاری ایران طی دوره زمانی 1401:4- 1378:4 است. بدین منظور چرخه‌های تجاری با استفاده از فیلتر هادریک-پرسکات استخراج شد و برای برآورد الگوی اصلی پژوهش از روش خودتوضیحی با وقفه‌های توزیعی کوانتایل (QARDL) استفاده شد.
 نتایج حاصل از برآورد مدل برای کوانتایل‌های پایین (25/0)، میانی (5/0) و بالایی (75/0) چرخه‌های تجاری حاکی از اثر رکودی و تقریباً یکسان نااطمینانی جهانی در هر سه کوانتایل است. یکپارچگی نظام حقوقی و تحرک سرمایه و مردم در هر سه کوانتایل اثر ضدرکودی داشته‌اند، اما اثر آن‌ها در کوانتایل بالا کاهش یافته است. دسترسی به پول مشروع تنها در کوانتایل بالا اثر معنادار و رکودی داشته است. نتایج آزمون والد حاکی از متقارن بودن اثرات کلیه متغیرها در کوانتایل‌های مختلف در کوتاه‌مدت است. در بلندمدت نیز نااطمینانی جهانی در کوانتایل‌های مختلف اثر متقارن داشته اما سایر متغیرها اثر نامتقارن داشته‌اند. ضریب تصحیح خطا نیز نشان داد که در هر دوره 11 درصد از عدم تعادل‌های کوتاه‌مدت تعدیل شده و به سمت روند بلندمدت خود همگرا می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Global Uncertainty on Business Cycles in Iran: A QARDL Approach

نویسندگان [English]

  • Sharareh Shirmohammadi 1
  • Hossein Sharifi Renani 2
  • Sara Ghobadi 3
1 Ph.D. Candidate, Department of Economics, Faculty of Human Sciences, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.
2 Associate Professor, Department of Economics, Faculty of Human Sciences, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Human Sciences, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

Fluctuations in GDP around its long-term growth trend give rise to business cycles. Periods when GDP is below (or above) its long-term trend indicate economic recessions (or prosperity). Global uncertainties—stemming from factors such as financial crises, political and trade conflicts, and epidemic diseases—create conditions of uncertainty under which policymakers’ ability for predicting future outcomes are limited, making effective planning challenging, and negatively impacting business cycles. The aim of this study is to analyse the impact of global uncertainties on Iran's business cycles between 1999:4 and 2022:4. Business cycles were extracted using the Hodrick-Prescott Filter, and the Quantile Autoregressive Distributed Lag (QARDL) method was employed to estimate the model. The results for the lower (0.25), middle (0.5), and upper (0.75) quantiles of business cycles indicate a recessionary effect of global uncertainty across all three quantiles, with similar magnitudes. The integrity of the legal system and the mobility of capital and people exert an anti-recession effect across all quantiles, although their impact diminishes at the upper quantile. Sound money had a recessionary effect only at the high quantile. The results of the Wald test suggest that the effects of all variables are symmetric across quantiles in the short term. In the long term, however, global uncertainty has a symmetric effect across all quantiles, while the effects of other variables are asymmetric. The error correction coefficient indicates that 11% of short-term imbalances are adjusted each period, converging towards the long-term trend.

کلیدواژه‌ها [English]

  • World uncertainty
  • Business Cycles
  • Quantile Autoregressive Distributed Lag (QARDL)