بررسی تاثیر تغییرات قیمتی حامل‌های انرژی بر واردات محصولات معدنی (رهیافت مدل DCGE)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، آذربایجان غربی، ایران.

2 استاد، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، آذربایجان غربی، ایران.

3 دانشیار، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران.

4 استاد، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

تغییرات قیمت انرژی به طور قابل توجهی بر پویایی تجارت جهانی، به ویژه در بخش واردات مواد معدنی تأثیر می­گذارد. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر آزادسازی قیمت حامل­های انرژی بر واردات محصولات معدنی، براساس یک مدل تعادل عمومی قابل محاسبه پویا برای سه گروه از مناطق و کشورها (1. ایران 2. شرکای تجاری عمده 3. سایر مناطق)، با استفاده از داده­های پایگاه داده GTAP-E، طی دو سناریو (1. شوک قیمتی پنج درصدی گاز 2. شوک قیمتی پنج درصدی نفت) تا افق زمانی 2050 در بسته نرم افزاری GEMPACK و RunDynam صورت گرفته است.
نتایج شبیه‌سازی مدل DCGE حاکی از آن است که برای کشور ایران مقدار منفی در سناریوی دوم به طور قابل توجهی بزرگ­تر از سناریوی اول است، که نشان می­دهد شوک قیمتی نفت تأثیر شدیدتری بر ارزش واردات محصولات معدنی دارد. برای شرکای تجاری عمده نوسانات قیمت نفت نسبت به شوک‌ قیمت گاز، تأثیر منفی قابل‌توجه و پایدارتری بر واردات محصولات معدنی ایجاد می‌کند که بر نقش حیاتی نفت در چشم‌انداز اقتصادی گسترده تأکید دارد. برای سایر مناطق، هر دو سناریو در ابتدا منجر به کاهش ارزش واردات محصولات معدنی می­شود. شوک قیمت نفت باعث افزایش نوسانات و خطرات پایدار برای بلندمدت می­شود، در حالی­که به نظر می­رسد شوک گاز مسیر بهبود قابل کنترل­تری را تسهیل می­کند. این یافته‌ها ماهیت ضروری نفت را در شکل‌دهی انعطاف‌پذیری اقتصادی در بخش واردات معدنی برجسته کرده و اثرات آشکار نوسانات قیمت نفت، مداخلات سیاستی فوری را در مناطق آسیب دیده ضروری جلوه می­کند. برای کاهش خطرات مرتبط با نوسانات قیمت نفت، توصیه می­شود که این مناطق در تنوع بخشیدن به سبد انرژی خود سرمایه­گذاری کنند و تاکید بیشتری بر گاز طبیعی و منابع انرژی تجدیدپذیر داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the effects of Price Changes in Energy Carriers on the Import of Mineral Products (DCGE model approach)

نویسندگان [English]

  • sanaz shahbazi 1
  • Hassan Heidari 2
  • Mahdi Nejati 3
  • AAli Emami Meibodi 4
1 Ph.D. Candidate, Department of Economics, Faculty of Economics and Management, Urmia University, West Azerbaijan, Iran.
2 Professor, Department of Economics, Faculty of Economics and Management, Urmia University, West Azerbaijan, Iran.
3 Associate Professor, Department of Economics, Faculty of Economics and Management, Shahid Bahonar University, Kerman, Iran
4 Professor, Department of Economics, Faculty of Economics, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Changes in energy prices have a significant impact on the dynamics of world trade, particularly in the mineral import sector. The objective of the present study is to examine the effects of deregulating energy prices on the import of mineral products, using a Dynamic Computable General Equilibrium (DCGE) Model. For this purpose, the study focuses on three groups of regions and countries: 1) Iran, 2) major trading partners, and 3) the rest of the world. The analysis is based on data from the GTAP-E database and simulates two scenarios up to the year 2050; (1) a 1. 5% gas price shock and (2) a 2. 5% oil price shock. The simulations were conducted using the GEMPACK and Run Dynam software packages.
The results of the DCGE model indicate that for Iran, the negative impacts inhered in the second scenario (i.e. the oil price shock) is significantly larger than in the first scenario (i.e. the gas price shock). This suggests that oil price fluctuations have a more substantial effect on the import value of mineral products. For major trading partners, oil price fluctuations lead to a more significant and prolonged negative effect on mineral product imports compared to gas price shocks, highlighting the crucial role of oil in the global economic landscape. For other regions, both scenarios initially result in a decrease in mineral product imports. However, while the oil price shock increases volatility and long-term sustainable risks, the gas price shock appears to lead to a more manageable recovery path. These findings underscore the essential role of oil in shaping economic resilience in the mineral import sector. The pronounced effects of oil price fluctuations point to the exigent need for policy interventions in the affected regions. To mitigate the risks associated with oil price volatility, it is recommended that these regions invest in diversifying their energy portfolios, with a greater emphasis on natural gas and renewable energy sources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Price liberalization
  • imports
  • mineral products
  • dynamic computable

مراجع

بهبودی، داود؛ برقی اسگویی، محمدمهدی و محمدی خانقاهی، رباب. (1398). اثرات توسعه بخش معدن و صنایع معدنی بر درآمد خانوارها و دولت در ایران، فصلنامه مدل­سازی اقتصادی، سال سیزدهم، (45)1، 136-115.
ترکی، لیلا و صنیع­زاده، والا. (1392). طراحی مدل تعادل عمومی پویا تصادفی اقتصاد باز برای بررسی تأثیر سیاست‌های پولی بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران، مجله علمی تحقیقات اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، (1) 23، 29-53.
جلائی، مهدیس السادات؛ جلائی، عبدالمجید؛ صادقی، زین­العابدین و نجاتی، مهدی. (1400). بررسی اثر واقعی کردن قیمت گاز طبیعی بر تورم، شاخص رفاه و انتشار کربن در ایران: رهیافت الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه پویا، دانشگاه شهید بهشتی، فصلنامه اقتصاد و الگوسازی، (1)12، 196-173.
حیدری، حسن؛ بابائی بالدلو، سحر و ابراهیمی ترکی، مهیار. (1395). بررسی اثرگذاری واردات کالاهای مصرفی، واسطه­ای و سرمایه­ای در روند انتقال نوسانات قیمت نفت خام به بخش صنعت و معدن در ایران، فصلنامه پژوهش­های سیاست­گذاری و برنامه­ریزی انرژی، (1)2.
رحمانی­فر، مهرداد و فعال نصیری، محمدرضا. (1395). تاثیر آزادسازی قیمت حامل­های انرژی بر ارزش افزوده صنایع انرژی­بر در ایران، چهارمین کنفرانس بین­المللی پژوهش­های نوین در اقتصاد و حسابداری.
سیف اللهی، ناصر و محمدخانی، رحیم. (1402). طراحی مدل عوامل مؤثر بر توسعه صادرات محصولات کشاورزی (قفقاز جنوبی)، فصلنامه تحقیقات بازرگانی، شماره 108، 89-119.
شهبازی، ساناز؛ حیدری، حسن؛ نجاتی، مهدی و امامی میبدی، علی. (1403). مدل­سازی سناریوهای سیاستی پیش­بینی شدت انرژی در محصولات معدنی پس از آزادسازی قیمت حامل­های انرژی، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، (82)20.
صیادی، محمد؛ سهیلی احمدی، حبیب؛ آریافر، محمدرضا و مرادی، فرزانه. (1402). سناریوپردازی آثار کوتاه­مدت و بلندمدت اعمال سیاست مالیات بر کربن و حذف یارانه حامل­های انرژی بر انتشار گاز در ایران، فصلنامه پژوهش­های سیاست­گذاری و برنامه­ریزی انرژی، (3)9.
کسرایی، کامران؛ صامتی، مجید؛ رنجبر، همایون و قبادی، سارا. (1397). بررسی و تحلیل اثرات شوک­های قیمت نفت بر بخش صنعت و معدن در ایران کاربرد الگوی خودرگرسیون برداری (VAR)، فصلنامه مدیریت صنعتی دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سنندج، (46)13.
محمدی­پور، علی؛ سلمان پورزنوز، علی و فخرحسینی، سید فخرالدین. (1400). بررسی تاثیر شوک­های قیمتی حامل های انرژی بر اقتصاد کلان ایران: رویکرد الگوی تعادل عمومی تصادفی پویا (DSGE)، فصلنامه علمی پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، سال یازدهم، شماره 44، 104-85.
نصرت آبادی، نادر؛ وظیفه دوست، حسین و سعیدنیا، حمیدرضا. (1402). ارائه الگوی توسعه صادرات کالاهای معدنی از طریق بازارابی مناطق ویژه اقتصادی (مطالعه موردی: منطقه ویژه اقتصادی هرمزگان)، فصلنامه علمی مدیریت تبلیغات و فروش، دوره 4، (14)2، 287-305.
 
Ambrisko, L., Marasova, D., Grendel, P., Lukac, S. (2015). Application of logistics principles when designing the process of transportation of raw materials. Acta Montanistica Slovaca, vol. 20, no. 2. pp. 141-147.
Andrejiova, M., Grincova, A., Marasova, D., & Grendel, P. (2015). Multicriterial assessment of the raw material transport. Acta Montanistica Slovaca, vol. 20, no. 1. pp. 26-32. 2015.
Bathalomew, D. (2010). An Econometric Estimation of the Aggregate Import Demand Function for Sierra Leone, Journal of Monetary and Economic Integration, 10 (4), pp. 5-24.
Burniax, J-M., & Truong, T. P. (2002). GTAP-E: an energy-environmental version of the GTAP model. GTAP technical 16.
Ceballos, G., Ehrlich, P. R., & Dirzo, R. (2017). Biological annihilation via the ongoing sixth mass extinction signaled by vertebrate population losses and declines. Proceedings of the national academy of sciences, 114(30), E6089-E6096.
Chen, J., Luo, Q., Sun, X., Zhang, Z., & Dong, X. (2023). The impact of renewable energy consumption on lithium trade patterns: An industrial chain perspective. Resources Policy, 85, 103837.
Englama, A., Oputa, N. C., Sanni, G. K., Yakub, M. U., Adesanya, O., & Sani, Z. (2013). An aggregate import demand function for Nigeria: An auto-regressive distributed lag (ARDL) approach. Economic and Financial Review, 51(3), 1.
Goldstein, M., & Khan, M. (1985). Income and Price effects in International trade. Handbook of International Economics, 2, 1042-99.
Hickel, J., & Kallis, G. (2020). Is green growth possible?. New political economy, 25(4), 469-486.
Hong, P. (1999). Import elasticities revisited. Discussion Paper No. 10, Department of Economic and Social Affairs, United Nations.
Islam, M., & Sohag, K. (2023). Mineral import demand and wind energy deployment in the USA: Co-integration and counterfactual analysis approaches. Mineral Economics, 36(4), 697-717.
Islam, M. M., Sohag, K., & Alam, M. M. (2022). Mineral import demand and clean energy transitions in the top mineral-importing countries. Resources Policy, 78, 102893.
Ivanova, D., Stadler, K., Steen‐Olsen, K., Wood, R., Vita, G., Tukker, A., & Hertwich, E. G. (2016). Environmental impact assessment of household consumption. Journal of Industrial Ecology, 20(3), 526-536.
James, A., & Aadland, D. (2011). The curse of natural resources: An empirical investigation of US counties. Resource and Energy Economics, 33(2), 440-453.
Kilinc-Ata, N., Alshami, M., & Munir, K. (2023). How do strategic mineral resources affect clean energy transition? Cross-sectional autoregressive distributed lag (CS-ARDL) approach. Mineral Economics, 36(4), 643-654.
Manuel, A. and Monserrate, Z. (2024). Mineral import behavior in response to shocks: A nonlinear perspective, Journal of Cleaner Production 84, 322e338.
Riker, D. A. (2012). Energy Costs and Export Performance. Washington, IL, USA: International Trade Administration, Office of Competition and Economic Analysis.
Rosová, A., Balog, M., & Šimeková, Ž. (2013). The use of the RFID in rail freight transport in the world as one of the new technologies of identification and communication. Acta Montanistica Slovaca, 18(1), 26-32.
Shuaibu, M. I., & Fatai, B. O. (2014). On the Stability of Nigeria's Import Demand: Do Endogenous Structural Breaks Matter?. Journal of Reviews on Global Economics, 3, 228-240.
Vacu, N., & Odhiambo, N. M. (2020). The determinants of import demand: a review of international literature. Acta Universitatis Danubius. Œconomica, 16(5).
Yu, D., Wenhui, X., Anser, M. K., Nassani, A. A., Imran, M., Zaman, K., & Haffar, M. (2023). Navigating the global mineral market: A study of resource wealth and the energy transition. Resources Policy, 82, 103500.
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
دوره 9، شماره 34
دی 1403
صفحه 89-113

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار