اجرای عملیات بانکداری بدون ربا با به ‌کارگیری بازاریابی اجتماعی در راستای تحقق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه بانک، بیمه و گمرک، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

2 کارشناسی ارشد، گروه مدیریت کسب و کار، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه اقتصاد و بانکداری اسلامی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

با توجه به نقش و اهمیت بانکداری در توسعه اقتصادی، از همان آغاز انقلاب اسلامی تغییر نظام بانکداری کشور به بانکداری اسلامی با هدف ایجاد عدالت در دستور کار قرار گرفت. با این وجود و به‌ رغم تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا و تلاش‌های فراوانی که برای اجرای بانکداری اسلامی انجام گرفت، این مهم هنوز به صورت کامل محقق نشده است. اقتصاد مقاومتی یک اقتصاد فعال و مقاوم با رویکرد تعاملی است که از تمامی ظرفیت‌های محیطی جامعه برای استقرار آن استفاده می‌کند. حال در این میان بانکداری اسلامی می‌تواند با ظرفیت بالقوه و بالفعل خود بسترساز اقتصاد مقاومتی شود. بر همین اساس در مطالعه حاضر تلاش می‌شود تا با به‌ کارگیری بازاریابی اجتماعی عوامل مؤثر بر اجرای صحیح قانون عملیات بانکی بدون ربا شناسایی و اجرا شوند. به ‌واقع کاربست بازاریابی اجتماعی با هدف اجرای صحیح بانکداری بدون ربا با رویکرد اقتصاد مقاومتی می‌تواند به تغییر نگرش و رفتار افراد پرداخته و در اجرای بهتر عملیات بانکی بدون ربا مؤثر باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و بر پایه روش و تحلیل آماری است و با توجه به ناشناخته بودن موضوع تحقیق، در پژوهش حاضر از روش تحقیق آمیخته اکتشافی استفاده می‌شود.
 یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که بازاریابی اجتماعی قابلیت‌هایی برای بهبود و اجرای درست و اصولی بانکداری بدون ربا دارد. همچنین این تحقیق نشان داد که توفیقاتی که بانکداری بدون ربا به دست آورده است بیشتر از عواملی نظیر اعتماد مردم به نظام و خدمات بانکداری کشور بوده و عواملی همچون نحوه اجرای بانکداری بدون ربا و نحوه ترویج آن اثر منفی در تحقق اهداف بانکداری بدون ربا داشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Implementation of Usury-Free Banking practices through the utilization of Social Marketing; A Policy Approach for the Realization of a Resistive Economy

نویسندگان [English]

  • Towhid Firoozan Sarnaghi 1
  • Fatemeh Maghsoudi 2
  • Mahmoud Ganjbakhsh 3
1 Assistant Professor, Department of Banking, Insurance and Customs, Faculty of Management, Kharazmi University, Tehran, Iran.
2 M.A., Department of Business Administration, Faculty of Management, Kharazmi University, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Economics and Islamic Banking, Faculty of Economics, Kharazmi University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Considering the significant role of the banking sector in economic development, from the onset of the Islamic Revolution the new government set itself the objective of recreating the banking system based on Islamic principles. However, despite the passage of laws regarding the implementation of usuary-free banking operations, as well as, other efforts to implement Islamic banking, this task has not yet been fully realized. A ‘Resistive Economy’ can be described as a dynamic economy which fully activates and capitalizes on nascent capacities within society for economic development. Hereby, Islamic banking can become play a crucial role for realizing nascent potentials and inherent capacities. Accordingly, the present study attempts to identify the effective factors for the implementation of anti-usury laws regarding banking practices through the utilization of social marketing. The paper argues that the application of social marketing for implementing of usury-free banking can change the attitude and behavior of actors and in line with the realization of a resistive economy. This research can be described as applied in terms of its purpose. The methodology of this paper is based on statistical analysis, and furthermore, the paper utilized mixed exploratory research method.
The findings of this research show that social marketing has the ability to improve the implementation of usury-free banking principles. Moreover, this research shows that the current successes achieved by interest-free banking can be explained as a result of factors such as people's trust in the country's banking system and services rather than factors such as the mode of implementation of interest-free banking or its promotion, which have a negative effect on achieving the goals of interest-free banking.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social marketing
  • Usury
  • Interest-free banking
  • Changing attitude and behavior

مراجع

  • ابراهیمی، آیت اله و سیف، اله مراد. (۱۳۹۴). مفهوم شناسی و زمینه یابی بانکداری مقاومتی در اقتصاد ایران، فصلنامه روند، 22(71)، 19-54.
  • حاجی هاشمی ورنوسفادرانی، منصوره و توحیدی، محمد. (1403). شناسایی و تحلیل چالش‌ها و موانع پیاده‌سازی بانکداری بدون ربا در جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه علمی اقتصاد و بانکداری اسلامی، 13(46)، ص 7-36.
  • حسین‌زاده، علی و کیومرث و تورج صادقی. (1393). بررسی تاثیر عوامل بازاریابی اجتماعی بر ارزش برند (بانک ملت) از دیدگاه مشتریان (مطالعه موردی شعب بانک ملت خراسان شمالی شیروان)، سومین کنفرانس ملی حسابداری و مدیریت، تهران، موسسه اطلاع رسانی نارکیش.
  • خان، محسن. س و میر آخور، عباس. (1370). مطالعات نظری در بانکداری و مالیه اسلامی، ترجمه: محمد ضیائی بیگدلی، چاپ اول، تهران: انتشارات بانک مرکزی ایران.
  • خطیبی، مهدی. (1402). بررسی علل عدم موفقیت نظام بانکی جمهوری اسلامی ایران در جلب اعتماد عمومی نسبت به حذف ربا، فصلنامه معرف، 32(10)، 49-60.
  • سامی، ابوالفضل. (1374)، بررسی نقش بهره در نظام بانکداری اسلام و سرمایه داری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم اقتصادی.
  • صادقی، تورج و انوری، فرنوش. (1391). بررسی تأثیر عوامل بازاریابی اجتماعی بر ارزش نام تجاری بانک ملی از دیدگاه مشتریان. سومین کنفرانس ملی حسابداری و مدیریت، تهران.
  • عزیزی، اکبر. (1397). بررسی بانکداری بدون ربا در ایران و مقایسه آن با کشورهای منتخب در بانکداری اسلامی با رویکرد تجهیز و تخصیص منابع، فصلنامه علمی حقوقی قانون، 2(8)، 203-226.
  • عیوضلو، حسین و میسمی، حسین. (۱۳۸۷). بررسی نظری ثبات وکارایی بانکداری اسلامی در مقایسه با بانکداری متعارف، اقتصاد اسلامی، 8(31)، 161-189.
  • عربی، سید هادی و بکیای، شهناز. (۱۳۹۸). شناسایی و اولویت بندی راهکارهای مؤثر در تحقق اقتصاد مقاومتی در بانکداری اسلامی ایران با روش(APA)، دو فصلنامه علمی جستارهای اقتصادی ایران،16(31)، 244-221.
  • میرزایی، زینب؛ نایب زاده، شهناز و حاتمی نسب، سید حسن. (1400). نگاشت شناختی آمیخته بازاریابی اجتماعی در وصول مالیات داوطلبانه، فصلنامه علوم مدیریت ایران، 16(62)، ص 55-82.
  • موسویان، عباس و کاوند، مجتبی. (1396). مدیریت نقدینگی در بانکداری اسلامی، معرفت اقتصادی، 2(3)، 35-63.
  • موسویان، عباس و رمزیاری، بهزاد. (۱۳۹۲). تأثیر بانکداری بدون ربا بر رشد اقتصادی در ایران، اقتصاد اسلام، 12(۴۸)، 29-52.
  • مکرمی، حسن. (۱۳۹۶). بررسی جایگاه نظام اعتباری بانک ها در راستای ابلاغ سیاست های اقتصاد مقاومتی با تاکید بر تولید، اشتغال و صادرات بومی، بیست و هشتمین همایش بانکداری اسلامی، تهران.
  • منتظری، زهرا سادات و نیازی ورنامخواستی، سودابه. (1391). بازاریابی اجتماعی، چاپ اول، تهران: انتشارات تایمز.
  • نجف پور کردی، حمید رضا؛ فتح اللهی، علیرضا؛ میرزایی، مسلم و عبادی، جواد. (1391). الزامات استقرار بانکداری اسلامی با تاکید بر گزارش عملیات پیاده‌سازی، بانک مهر اقتصاد، قلم پارسی، تهران.
  • نظر پور، محمد تقی و موسویان، عباس. (1393)، بانکداری بدون ربا از نظریه تا تجربه، چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک.
  • وحیدی تورچی، مریم و خاکی، فرشته. (1392). الزامات تحول از بانکداری بدون ربا به بانکداری اسلامی، نخستین کنفرانس ملی توسعه مدیریت پولی و بانکی، دبیرخانه دائمی کنفرانس توسعه مدیریت پولی و بانکی، تهران.

 

  • Andreasen, A. R. (2002). Marketing social marketing in the social change marketplace. Journal of public policy & marketing, 21(1), 3-13.
  • Agrawal, Sweeta & Arjee, Sweta. (2023).The Role of social media in shaping customer perception and usage of internet banking services: a study in balangir district. EPRA International Journal of Research & Development (IJRD). 8(8), 86-90.
  • Gregory-Smith, D., Manika, D., Wells, V. K., & Veitch, T. (2018). Examining the effect of an environmental social marketing intervention among university employees. Studies in Higher Education, 43(11), 2104-2120.
  • Hong, S. (2023). COVID-19 vaccine communication and advocacy strategy: a social marketing campaign for increasing COVID-19 vaccine uptake in South Korea. Humanities and Social Sciences Communications, 10(1), 1-9.
  • Mindra, R., Bananuka, J., Kaawaase, T., Namaganda, R., & Teko, J. (2022). Attitude and Islamic banking adoption: moderating effects of pricing of conventional bank products and social influence. Journal of Islamic Accounting and Business Research, 13(3), 534-567.
  • Ulusoy, E. (2015). Revisiting the netnography: implications for social marketing research concerning controversial and/or sensitive issues. In Marketing Dynamism & Sustainability: Things Change, Things Stay the Same… Proceedings of the 2012 Academy of Marketing Science (AMS) Annual Conference (pp. 422-425). Springer International Publishing
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
دوره 9، شماره 33
آبان 1403
صفحه 117-136

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار