ارزیابی اثر متغیرهای بنیادی کلان و ریسک سیاسی بر نوسانات بازده بورس اوراق بهادار تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه مدیریت مالی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

2 استادیار، گروه مدیریت مالی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

چکیده

نوسانات جز ذاتی بازارهای سرمایه است و نیاز سرمایه گذاران و سیاستگذاران برای شناخت عوامل موثر بر آن همیشه یکی از اولویتهای تجربی و نظری ادبیات بازار سرمایه است. این مقاله نیز نوسانات بازار سرمایه ایران را از منظر عوامل موثر بر آن شامل متغیرهای کلان بنیادی و ریسک سیاسی مورد بررسی قرار داده است. بازه زمانی مورد استفاده در این مطالعه اسفند سال 1398 تا شهریور 1401 را در بر می گیرد. متغیرهای مورد استفاده در این مدل شامل نوسانات شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران به عنوان متغیر وابسته، تولیدناخالص داخلی، نقدینگی، تورم، نرخ بهره، نرخ ارز اسمی و شاخص ریسک سیاسی مستخرج از گزارش راهنمای ریسک کشوری بین المللی(ICRG) به عنوان متغیر مستقل می باشد. روش مورد استفاده در این مطالعه خودرگرسیون با وقفه های توزیع شده بوده و برای بدست آوردن نوسانات از روش مدل تعمیم یافته خود رگرسیونی واریانس ناهمسانی استفاده شده است.
نتایج بدست آمده حاکی از آن است که در بلندمدت  اثر متغیر ریسک کشوری ICRG (هر چه عدد شاخص بالاتر باشد ریسک کمتری را نشان می دهد) منفی است و  نرخ ارز اسمی نیز در بلندمدت اثر منفی بر نوسانات بازار سرمایه ایران دارد. اثر سایر متغیرهای مورد استفاده در مدل بر نوسانات بازده بورس اوراق بهادار تهران مثبت است. نتایج نشان دهنده عدم هماهنگی اثر بلندمدت و کوتاه مدت است که توجه سیاستگذار و سرمایه گذار  باید به این نکته برای تصمیم گیری باشد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Evaluation of Macro-Fundamental Variables and Political Risk on the Fluctuations of Returns of the Tehran Stock Exchange

نویسندگان [English]

  • Sina Enayatollahi 1
  • Gholamreza Askarzadeh 2
  • Hamid Khajeh 2
  • Yahya Abtahi 2
1 Ph.D. Candidate, Department of Financial Management, Yazd Branch, Islamic Azad University, Yazd, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Financial Management, Yazd Branch, Islamic Azad University, Yazd, Iran.
چکیده [English]

The liability of capital markets towards fluctuations, combined with investor and policy-makers’ need to identify risk factors has motivated empirical and theoretical researchers to devote a significant portion of the literature on capital markets to the study of the abovementioned issue. This article examines the underlying factors affecting fluctuations in Iran's capital markets, particularly focusing on macro-fundamental variables and political risk factors. For this purpose, the study focused on the March 2018 to September 2022 time period. The variables considered in this study included; the fluctuations of the Tehran Exchange Dividend Price Index (TEDPIX) as the dependent variable, and independent variables included gross domestic product, liquidity, inflation, interest rate, nominal exchange rate and the political risk index extracted from the International Country Risk Guide (ICRG). The methodology used for this purpose relied on autoregressive distributed lags, and to obtain fluctuations, the study utilized the model of generalized autoregressive conditional heteroscedasticity.
The results obtained indicated that in the long run, the ICRG country risk variable (a higher index number indicates a lower associated risk), and the nominal exchange rate have a negative relationship with the fluctuations of the Iranian capital market. The effect of other variables used in the model on the fluctuations of Tehran Stock Exchange was found to be positive. The results showed the lack of coordination of long-term and short-term effects, constituting an exigency that requires attention from policymakers and investors when making decisions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tehran Stock Exchange
  • Political Risk
  • Capital Market
  • Autoregressive Distributed Lags
  • GARCH

مراجع

اصغرپور، حسین؛ بهبودی، داوود و محمدحسین قزوینیان. (1387). شکست ساختاری: مورد مصرف گاز طبیعی و رشد اقتصادی در ایران، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 5(19) 122-105.
عسگرنژاد نوری، باقر. (1397). عوامل مؤثر در بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران: رویکرد فراتحلیل، مدیریت دارایی و تأمین مالی، 6(1)،29-50.
فاتحی، سامان. (1395). بررسی تاثیر کیفیت گزارشگری مالی بر نوسانات بازده غیرمتعارف سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری، 2(2)، 111-119.
مجتهدی، فاطمه؛ مجاوریان، سیدمجتبی و حسینی یکانی، سیدعلی. (1399). تعیین پرتفوی بهینه با مدل سازی ریسک سیستماتیک: شرکت های صنایع غذایی منتخب بورس اوراق بهادار تهران. اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، 34(2)، 149-161.
مشکی، مهدی و عاصی ربانی، محمود. (1390). بررسی رابطه بین خطای پیش بینی سود مدیریت با بازده غیرعادی سهام و ریسک سیستماتیک در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی های حسابداری و حسابرسی، 18(66)ف 53-68.
مهرآرا، محسن، حیدری ظهیری و نازی، فلاحتی، ذبیح‌اله. (1392). بررسی رابطه بین ریسک سیستماتیک و بازده سهام در بازار بورس اوراق بهادار تهران (از سال 1387 تا 1392) با استفاده از مدل قیمت‌گذاری دارایی سرمایه‌ای، تحلیل های اقتصادی توسعه ایران، 1(1)، 67-91.
نمکی، علی؛ عباسیان، عزت اله و شفیعی، الهه. (1401). تجزیه و تحلیل میزان ریسک سیستمی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از رویکرد سیستم های پیچیده، راهبرد مدیریت مالی، 10(36)، 91-112.
نوفرستی، محمد. ‌(1378). ریشه واحد و همجمعی در اقتصادسنجی. تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا.
 
Amtiran, P. Y., & Indiastuti, R. (2017). Political Risk and Stock Returns in Indonesia. Journal of Finance and Banking Review, 2(3), 8-13.
Ben Nasr, A., Cunado, J., Demirer, R., & Gupta, R. (2018). Country risk ratings and stock market returns in Brazil, Russia, India, and China (BRICS) countries: a nonlinear dynamic approach. Risks, 6(3), 94.
Bose, D. (2014, July). Real exchange rates and international competitiveness–concepts, measures and trends in new zealand. In paper for the NZAE Conference (pp. 76-78).
Bhuiyan, E. M., & Chowdhury, M. (2020). Macroeconomic variables and stock market indices: Asymmetric dynamics in the US and Canada. The Quarterly Review of Economics and Finance, 77, 62-74.
Chen, N. F., Roll, R., & Ross, S. A. (1986). Economic forces and the stock market. Journal of business, 383-403.
Das, K. K., & Yaghoubi, M. (2023). Stock liquidity and firm-level political risk. Finance Research Letters, 51, 103419.
Dhakal, D., Kandil, M. and Sharma, S.C., 1993. Causality between the money supply and share prices: a VAR investigation. Quarterly Journal of Business and Economics, 32 (3), 52-74
De Long, J. B., Shleifer, A., Summers, L. H., & Waldmann, R. J. (1990). Noise trader risk in financial markets. Journal of political Economy, 98(4), 703-738.
Fisher, K. L., & Statman, M. (2000). Investor sentiment and stock returns. Financial Analysts Journal, 56(2), 16-23.
Francis, J., Soffer, L. 1997. The relative informativeness of analysts’ stock recommendations and earnings forecast revisions. Journal of Accounting Research 35, 193-211.
Friedman, M. (1953). The case of flexible exchange rates essays in positive economics, Chicago: University of Chicago Press.
Gala, V. D., Pagliardi, G., & Zenios, S. A. (2023). Global political risk and international stock returns. Journal of Empirical Finance, 72(2), 78-102.
Hillier, D., & Loncan, T. (2019). Political uncertainty and stock returns: Evidence from the Brazilian political crisis. Pacific-Basin Finance Journal, 54, 1-12.
Liu, P., Peng, Y., Shi, Y., & Yang, J. (2022). Financial structures, political risk and economic growth. The European Journal of Finance, 28(4-5), 356-376.
Markowitz, H. (1952). The utility of wealth. Journal of political Economy, 60(2), 151-158.
Nelson, D. B. (1991). Conditional heteroskedasticity in asset returns: A new approach. Econometrica: Journal of the econometric society, 347-370.
Pástor, Ľ., & Pietro, V. (2003). Stock valuation and learning about profitability. The Journal of Finance, 58(5), 1749-1789.
Shleifer, A., & Summers, L. H. (1990). The noise trader approach to finance. Journal of Economic perspectives, 4(2), 19-33.
Statman, M. (2014). Behavioral finance: Finance with normal people. Borsa Istanbul Review, 14(2), 65-73.
Tuyon, J., Ahmad, Z. 2016. Behavioural finance perspectives on Malaysian stock market efficiency. Borsa Istanbul Review, 16(1), 43-61.
Thampanya, N., Wu, J., Nasir, M. A., & Liu, J. (2020). Fundamental and behavioural determinants of stock return volatility in ASEAN-5 countries. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 65, 101193.
Ukpong, I., Tan, H., & Yarovaya, L. (2021). Determinants of industry herding in the US stock market. Finance Research Letters, 43, 101953.
Wei, S. X., & Zhang, C. (2006). Why did individual stocks become more volatile?. The Journal of Business, 79(1), 259-292.
West, T., & Worthington, A. C. (2006). Macroeconomic risk factors in Australian commercial real estate, listed property trust and property sector stock returns. Journal of Financial Management of Property and Construction, 11(2), 105-116.
Wongbangpo, P., & Sharma, S. C. (2002). Stock market and macroeconomic fundamental dynamic interactions: ASEAN-5 countries. Journal of asian Economics, 13(1), 27-51.
Yadav, A., & Hegde, P. S. (2021). Arbitrage Pricing Theory and its relevance in modelling market. Management Dynamics, 21(2), 18-26.
Zorgui, I. (2011). Institutional quality and political risk. Journal of Economics, Finance and Management Sciences, 3 (1).
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
دوره 9، شماره 32
شهریور 1403
صفحه 135-154

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار