توسعه تجارت ایران و روسیه؛ راهبرد تحقق سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه مدیریت بازرگانی بین‌الملل، دانشکده مدیریت وحسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکترا، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

با شدت گرفتن تحریم‌ها بر علیه دو کشور ایران و روسیه، گسترش و تقویت پیوندهای اقتصادی بلندمدت میان دو کشور می تواند بستر مناسبی را جهت مقاوم‌سازی اقتصادی در برابر تحریم‌ها فراهم کند. طی سالهای اخیر روابط موجود میان دو کشور فراز و فرودهای فراوانی را به خود دیده است؛ این درحالی است که بازار روسیه از جذابیت قابل توجهی برای صادرکنندگان ایرانی برخوردار است اما به دلیل عدم وجود راهبرد کلان مناسب جهت تغییر وضع موجود مغفول مانده است. از این رو پژوهش حاضر با هدف ارائه راهبرد توسعه روابط تجاری ایران و روسیه در راستای تحقق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی نگاشته شد. در پژوهش حاضر از روش‌های پیمایشی و کتابخانه‌ای به منظور جمع‌آوری داده‌های پژوهش و از رویکرد SWOT-ANP به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده استفاده شد. 
بر اساس نتایج، تعداد ۷ نقطه قوت، ۱۲ نقطه ضعف، ۷ فرصت و ۸ تهدید شناسایی شدند. وزن تخصیص داده شده به هر نقاط قوت نیز معادل 346/0، نقاط ضعف ۳٠۸/0، تهدید ۲۱۸/0 و فرصت 128/0 می باشد. از میان انواع راهبردها نیز راهبردهای WO با وزن 38/0، راهبردهای WT با وزن 26/0، راهبردهای SO با وزن 23/0و ST با وزن 13/0 از بیشترین وزن برخوردار هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Developing Trade Between Iran and Russia: A Strategy for Achieving the General Policies of the Resistance Economy

نویسندگان [English]

  • Hossein Ahmadi 1
  • Ahmad Kazemi Gorji 2
1 M.A., Department of International Business Management, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
2 Ph.D. Candidate, Department of Business Administration, Faculty of Management and Accounting, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

With the intensification of sanctions against Iran and Russia, both countries have adopted resistance economy strategies in order to strengthen their domestic economies. This shift has led to changes in their trade policies, with a growing focus on Eastern trade partners to replace Western markets. This has led to increasing willingness from both nations to establish a sustainable and mutually beneficial relationship. The aim of the present study is to propose a strategy for further developing trade relations between Iran and Russia in line with the broader objectives of Resistance Economy doctrines. For this purpose, survey and library research methods were employed to gather data, and the SWOT-ANP approach was utilized to analyse the gathered information.
The results revealed 7 strengths, 12 weaknesses, 7 opportunities, and 8 threats. The weights assigned to each factor were as follows: strengths (0.346), weaknesses (0.308), threats (0.218), and opportunities (0.128). Among the strategic options, WO (Weakness-Opportunity) strategies received the highest weight at 0.38, followed by WT (Weakness-Threat) strategies at 0.26, SO (Strength-Opportunity) strategies at 0.23, and ST (Strength-Threat) strategies at 0.13.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resistance economy
  • Russia
  • business strategy
  • IRAN and SWOT-ANP model

مراجع

احمدی، حسین و شمس اسفندآبادی، علی. (1399). الگوی راهبردی دیپلماسی تجاری ج.ا.ایران با توجه به جنگ اقتصادی (تحریم اقتصادی)، سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و تجارب کشورهای منتخب، مجله اقتصاد دفاع و توسعه پایدار، 5 (17)، 105-132.
الهویی، نوید. (1401). چشم انداز همگرایی راهبردی روسیه و جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه آینده‌پژوهی راهبردی، 2(1)، 115-136.
اخباری، محمد و قلی‌زاده، صدیقه. (1394). ثبت اقتصاد کلان در رویکرد اقتصاد مقاومتی، فصلنامه روند، ۲۲ (۷۱)، ۵۵-۷۸.
اکبری مقدم، بیت اله، و کشاورزقاسمی، علی رضا. (1397). مولفه های اخلاقی در ساختار مدل تجاری بین ایران و روسیه. پژوهش های اخلاقی (انجمن معارف اسلامی)، 9(2 )، 33-48.
آجیلی، هادی. (۱۳۹۲). اقتصاد مقاومتی در نظام اقتصاد سیاسی جهانی، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، ۹(۲۴)، ۸۷-۱۰۵.
بزرگی، وحید و عابدین، محمدرضا. (1378). چارچوبی برای بررسی و تدوین دیپلماسی تجاری در دوران جهانی شدن و وابستگی متقابل،اطلاعات سیاسی- اقتصادی، 247و248، 148-161.
جعفری، علی اکبر و ملکی، ماری. (1399). معادله سیاست خارجی ایران و روسیه در معمای انرژی خزر، فصلنامه علمی سیاست جهانی، 9(۴)، ۱۰۱-۱۳۴.
جعفری، علی اکبر، و ذوالفقاری، وحید. (1392). روابط ایران و روسیه, همگرایی یا واگرایی؟. مطالعات اوراسیای مرکزی، 6(12)، 21-40.
حافظیه، علی اکبر؛ گلی،  یونس و علمی مقدم،  مصطفی.(1396). شناسایی عوامل موثر بر متنوع سازی صادرات به عنوان سیاست مطلوب اقتصاد مقاومتی، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، ۲٠ (75)، ۱۲۱-۱۴۶.
حدادی، مهدی.(1389). مقایسه مفهوم و کارکرد نظام عمومی در نظام حقوق بین الملل با نظام های حقوقی ملی، 7(16)، 157- 184.
حلالخور، مهرداد و سعیدی راد، آرش. (۱۴۰۰). ایران- اوکراین در دوران بحران و تاثیر آن بر روابط با روسیه، دو فصلنامه سیاست و روابط بین‌الملل،  5(۱۰)، ۷۵-۹۸.
حیدریان دولت آبادی، محمدجواد، و مظاهری کوهانستانی، رسول. (1398). شروط مندرج در موافقت نامه های دو جانبه سرمایه گذاری جمهوری اسلامی ایران. بررسی مسائل اقتصاد ایران، 6(1 )، 109-130.
خبرگزاری تسنیم. (7 دی 1401). ثبت رکورد جدید در تولید گاز کشور/ تولید روزانه گاز ایران به ۱۰۴۰میلیون مترمکعب رسید، قابل دسترس در
https://www.tasnimnews.com/fa/news/1401/10/07/2827951/%D8%AB%D8%A8%D8%AA
خسرو، صادق؛ عزتی، عزت اله و سرور، رحیم. (1397). تاثیر همکاری نظامی ایران و روسیه بر تحولات ژئوپلتیک منطقه ای ایران، نشریه نگرش های نو در جغرافیای انسانی، 10(3)، 75- 89.
ذراتی، ماشاالله. (1402). واکاوی پیامدهای امنیتی و اقتصادی عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار، 8 (27)، 109-126.
رسولی نژاد، احسان و خدابین، زهرا. (1400). ژئواکونومی و توسعه اقتصادی در فدراسیون روسیه، ایران، تهران : چاپ و نشر بازرگانی.
 
رسولی نژاد، احسان. (1396). بررسی جهانی الگوی اقتصاد مقاومتی: مطالعه موردی کشور روسیه و ایران. فصلنامه سیاست های راهبردی و کلان، 5، 41-60.
سمیعی اصفهانی، علیرضا و فرحمند، سارا. (1401). جنگ روسیه _ اوکراین و آینده نظم بین‌المللی، فصلنامه علمی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، 28 (118)، 87-113.
سمیعی‌نسب، مصطفی.(1393). دیپلماسی اقتصادی، راهبرد مقابله با تحریم‌های اقتصادی در منظومه اقتصاد مقاومتی، فصلنامه آفاق امنیت، ۷(۲۵)، 115- 147.
سیمبر، رضا و غلام نیا، هادی. (1400). دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا (مورد همکاری های تعرفه ای)، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، ۲۷(۱۱۳)، ۱-۲٠.
صابری، رحمت؛ حسین قلیپور، طهمورث و آقازاده، هاشم. (1397). روابط تجاری ایران و روسیه؛ راهبردی برای توسعه تجارت غیر نفتی، فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌المللی، 1 (27)، 281-312.
صمصامی، حسین و مظفری، قاسم. (۱۴٠۲). بررسی عوامل موثر بر تمرکز صادرات بر حسب کالایی و کشوری با تاکید بر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار، ۸ (27)، ۵۵-۷۶.
طغیانی، مهدی. (1395). مبانی نظری دفاع اقتصادی. تهران: انتشارات نیلوفران.
عبدی، مسعود؛ فرجی راد، عبدالرضا و قربانی‌نژاد، ریباز. (۱۳۹7)، بررسی تطبیقی مفهوم روابط استراتژیک و روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه، فصلنامه پژوهش های جغرافیای سیاسی، ۳ (1)، 147-173.
قوامی، سیدحسن. (1395). ضرورت و کارکردهای پیمان های دو یا چندجانبه ارزی در شرایط تهدید و تحریم اقتصادی. آفاق امنیت، 9(31)، 0-0.
کولایی، الهه و عابدی، عفیفه.(۱۳۹۶). فراز و فرود روابط ایران و روسیه ۱۹۹۰-۲۰۱۶، فصلنامه روابط بین‌الملل، ۱۰ (۴۰)، ۱۳۵-۱۶۴.
کولایی، الهه و کاویانی‌فر، پیمان. (1400). تاثیر عوامل بین المللی بر روابط اقتصادی ایران و روسیه، فصلنامه سیاست جهانی، 10(3)، 63-84.
گمرک جمهوری اسلامی ایران، (1403)، آمار تجارت خارجی، قابل دسترسی در آدرس:
https://www.irica.ir/web_directory/55334-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1.html
مرادی، ماریا؛ صادقی جگرلویی، تورج؛ کمری ریخک، مینا و فتحی مهکی، محسن. (1395). تبیین مفهوم اقتصاد مقاومتی. دهمین کنگره پیشگامان پیشرفت، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
موسوی، سید رسول. ۱۳۹۷. روابط نظامی ایران و روسیه (از قاجار تا پهلوی)،فصلنامه تاریخ روابط خارجی، ۱۹(۷۴)، ۱-۱۹.
میرفخرایی، سیدحسن؛ رحیمی، امید، و سفیدی کاسین، آرش. (1396). چشم انداز پسابرجام روابط گازی ایران و روسیه در الگوی مشارکت راهبردی. مطالعات روابط بین الملل (پژوهشنامه روابط بین الملل)، 10(38 )، 155-184.
ناجی میدانی، علی اکبر وعبداللهی، اعظم. (1394). جایگاه اقتصاد مقاومتی در اقتصاد اسلامی. همایش ملی اقتصاد مقاومتی،چالش ها، واقعیت ها، راهکارها.
نصرآبادی، داود و موسویان، سید مهدی. (1402). الگوی راهبردی دفاع غیرعامل اقتصادی در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی، فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار، 8 (28)، 53-82.
Cooper, R. N. (1985). Economic interdependence and coordination of economic policies. Handbook of international economics, 2, 1195-1234.
countryeconomy.com, (2024).Retrieved from: https://countryeconomy.com/countries/compare/iran/russia.
Doyle, M. W. (1986). Liberalism and world politics. American political science review, 80(4), 1151-1169.‏
Ghadbeigy, Z. (2017). The Future of Cooperation of Iran and Russia in the Field of Security and Defense. Global Journal of Political Science and Administration, 5(3), 1-12.
Givargizova, L. S. (2023). Prospects for trade and economic relations between Russia and Iran in the framework of introducing digital technologies: stablecoin. Государственная служба, 25(4 (144)), 100-109.
Hirschman, A. O. (2013). The passions and the interests: Political arguments for capitalism before its triumph. Princeton university press.
Karami, J., Rasoulinezhad, E., & Shokri, S. A. (2019). Discussion on Russia-Iran bilateral trade in the modern Era with emphasis on Russia’s economy. Journal of World Sociopolitical Studies, 3(1), 161-198.‏
Keohane, R. O., & Nye Jr, J. S. (1987). Power and interdependence revisited. International organization, 41(4), 725-753.
Mahlstein, K., McDaniel, C., Schropp, S., & Tsigas, M. (2022). Estimating the economic effects of sanctions on Russia: an allied trade embargo. The World Economy, 45(11), 3344-3383.
Mansfield, E. D., & Pollins, B. M. (Eds.). (2009). Economic interdependence and international conflict: New perspectives on an enduring debate. University of Michigan Press.
Olena, S. (2020). Economic sanctions against Russia: assessing the policies to overcome their impact. Экономика региона, 16(4), 1115-1131.
Polachek, S. W. (1980). Conflict and trade. Journal of conflict resolution, 24(1), 55-78.
Rasoulinezhad, E., & Popova, L. (2017). An estimation of the impact of economic sanctions and oil price shocks on Iran-Russian trade: Evidence from a gravity-VEC approach. Iranian Economic Review, 21(3), 469-497.
Tollison, R. D., & Willett, T. D. (1973). International integration and the interdependence of economic variables. International Organization, 27(2), 255-271.
Waltz, K. N. (1970). the myth of national interdependence, The international corporation asymposium, 205-223.
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
دوره 10، شماره 35
فروردین 1404
صفحه 97-133

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار