انجمن علمی اقتصاد دفاع ایران
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
2538-2454
2981-068X
4
12
2019
08
23
نقش عوامل اقتصادی و سیاسی در تجارت تسلیحات (شواهدی برای کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته)
9
26
FA
میلاد
شهرازی
دکتری اقتصاد، مدرس مؤسسه آموزش عالی گلستان
milad.shahrazi@gmail.com
یاور
دشتبانی
دکتری اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران
مسعود
باغستانی میبدی
دکتری اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران
صادرات و واردات، اقلام بسیار متنوعی را شامل میشوند. یکی از این اقلام، مربوط به تسلیحات نظامی است. با توجه به اهمیت تجارت تسلیحات در اهداف دفاعی و اقتصادی کشورها، بررسی عوامل مؤثر بر آن به منظور افزایش صادرات و رساندن واردات به سطح مطلوب حائز اهمیت است. پژوهشگران معتقدند که تجارت تسلیحات تابعی از عوامل اقتصادی و سیاسی است. در این چارچوب، در مطالعه حاضر، در قالب توابع واردات و صادرات تسلیحات، عوامل مؤثر بر آنها براساس اطلاعات موجود در دوره 2015-1992 برای 25 کشور منتخب متشکل از 19 کشور توسعهیافته و 6 کشور درحالتوسعه شامل ایران بررسی شده است. برای این امر، پس از تعیین متغیرهای اثرگذار بر واردات و صادرات تسلیحات، با استفاده از روشهای اقتصادسنجی مبتنی بر دادههای ترکیبی، هریک از الگوها برآورد و نقش عوامل مؤثر ارزیابی شده است. نتایج برآورد مدل واردات تسلیحات نشان داد که قیمت تسلیحات وارداتی اثر معناداری بر واردات تسلیحات نداشته است. همچنین، اثر مخارج نظامی بر واردات تسلیحات فقط برای کشورهای درحالتوسعه معنادار بوده است. یافتهها برای کشورهای توسعهیافته، حاکی از وجود رابطه غیرخطی بین تولید داخلی با واردات تسلیحات بوده است. همچنین، طبق برآورد تابع صادرات تسلیحات، قیمت تسلیحات صادراتی اثر معناداری بر صادرات این تسلیحات نداشته است. بعلاوه، یافتهها نشانگر اثر مستقیم مخارج نظامی و تولید داخلی بر صادرات تسلیحات بوده است. نتایج برآورد همه مدلها نشان داد که واقعه 11 سپتامبر به طور معناداری تجارت تسلیحات در دنیا را افزایش داده است.<br /> <strong> </strong>
تجارت تسلیحات,مخارج نظامی,تولید ناخالص داخلی,واقعه 11 سپتامبر,دادههای ترکیبی
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_927.html
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_927_a139e548e9579cc4d689355ceab1e0c0.pdf
انجمن علمی اقتصاد دفاع ایران
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
2538-2454
2981-068X
4
12
2019
08
23
هزینههای نظامی و رشد اقتصادی: مقایسه تطبیقی کشورهای واردکننده و صادرکننده سلاح
27
45
FA
ابوالقاسم
گلخندان
دکتری اقتصاد
صاحبه
محمدیان منصور
استادیار گروه اقتصاد دانشگاه پیام نور
mohamadian106@yahoo.com
اهمیت منابع اقتصادی که هر ساله در جهان صرف مخارج نظامی میشود، باعث شده که اقتصاددانان توجه خاصی به اثرات این نوع مخارج بر اقتصاد کشورها داشته باشند. تأثیر مخارج نظامی بر رشد اقتصادی با توجه به عوامل مختلف از قبیل نوع سیاستگذاری تجارت تسلیحات میتواند متفاوت باشد. در این راستا، هدف اصلی این مطالعه بررسی و مقایسه تطبیقی تأثیر مخارج نظامی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب واردکننده و صادرکننده سلاح طی دورهی زمانی 2016-1995 میباشد. به این منظور، از روش برآورد مدل در دادههای ترکیبی استفاده شده است. یافتههای این تحقیق با استفاده از برآوردگر اثرات ثابت (FE)، نشاندهنده اثر مثبت و معنادار هزینههای نظامی بر رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده سلاح و اثر منفی و معنادار هزینههای نظامی بر رشد اقتصادی کشورهای واردکننده سلاح میباشد. بنابراین، اگر هزینههای نظامی صرف گسترش صنایع نظامی پیشرفته شود و زمینه ارتقای کارایی در این بخش فراهم گردد، میتوان با تولید تسلیحات و ادوات نظامی در داخل کشور، با ایجاد اشتغال، رونق اقتصادی و صادرات اسلحه به کشورهای مختلف جهان و بهبود تراز تجاری، رشد اقتصادی را افزایش داد.
رشد اقتصادی,هزینههای نظامی,تجارت تسلیحات,دادههای ترکیبی
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_928.html
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_928_f5c9829107e40d1ee36f5e47f64924fe.pdf
انجمن علمی اقتصاد دفاع ایران
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
2538-2454
2981-068X
4
12
2019
08
23
گونه شناسی و آسیب شناسی حقوقی قراردادهای بالادستی نفت و گاز با توجه به حاکمیت و امنیت ملی
47
73
FA
رضا
آقاموسی طهرانی
دکتری مدیریت قراردادهای بین المللی نفت و گاز، دانشگاه امام صادق (ع).
tehrani83@gmail.com
محمد
نعمتی
دانشیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد ، دانشگاه امام صادق (ع).
nematy@isu.ac.ir
امنیت ملی کشورهایی که همچنان بخشی از قدرت اقتصادی آنها را درآمدهای حاصل از منابع نفت و گاز تشکیل می دهد، در گرو انعقاد قراردادهای نفتی و چگونگی اعمال حاکمیت ملی بر این نوع قراردادها است؛ به عبارت دیگر امنیت ملی در حوزه نفت و گاز و انرژی که مهمترین بخش اقتصادی کشور را تشکیل میدهد تحت تأثیر میزان اعمال حاکمیت ملی در قراردادهای نفتی میباشد و به میزانی که حاکمیت ملی در این قراردادها رعایت شود، امنیت ملی نیز به تبع آن تضمین خواهد شد. باتوجه به تحلیلهای صورت گرفته از پژوهش های علمی بررسی شده، به روش پژوهش کیفی و با استفاده از روشهای فراتحلیل و تحلیل محتوای کیفی جهت دار توسط روش کدگذاری باز و همچنین اجرای آزمون هولستی به منظور اعتبارسنجی کدگذاریها، قراردادهای بالادستی نفت وگاز، در دو مقوله اصلی ارزیابی حاکمیت و مالکیت با مؤلفه های (مالکیت دولت، مدیریت دولت میزبان، إعمال حاکمیت) و ارزیابی حقوقی با مؤلفه های (قوانین و مقررات داخلی، قواعد فقهی، حقوق و آراء بین المللی، استانداردهای مالی و حسابداری بین المللی) بررسی شده و انواع قراردادهای بالادستی نفت وگاز شامل قراردادهای امتیازی، مشارکت در تولید و قراردادهای خدماتی بر اساس میزان تطبیق با عوامل فوق، آسیب شناسی شده و راهکارهای حقوقی متناسب ارائه گردیده است.<br /> <strong> </strong>
قراردادهای نفتی,قرارداد امتیازی,قرارداد مشارکت در تولید,قرارداد خدماتی,حاکمیت و امنیت ملی
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_929.html
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_929_726b285a46b8919ac734b9511d48773e.pdf
انجمن علمی اقتصاد دفاع ایران
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
2538-2454
2981-068X
4
12
2019
08
23
بررسی کارایی و بهرهوری و رتبهبندی بانکهای منتخب جمهوری اسلامی ایران با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها
75
107
FA
سید شمسالدین
حسینی
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی تهران
سیدعلی
رخشان
دکتری ریاضی کاربردی، دانشگاه صنعتی قوچان
ali_rakhshan@mail.um.ac.ir
ارزیابی مستمر در کسب و کار و تولید بهینه موجب رشد اقتصادی میشود؛ بنابراین، اندازهگیری کارایی و بهرهوری حتی در امور خدماتی همچون سازمانهای مالی و بانکها اهمیت زیادی دارد. با توجه به اینکه، صنعت بانکداری سهم عمدهای در دارایی و ثروت کشورها دارد، این مقاله به موضوع کارایی و بهرهوری برخی از بانکهای منتخب جمهوری اسلامی ایران پرداخته است.
به همین منظور، با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها، به ارزیابی عملکرد 16 بانک شامل بانکهای انصار، دی، اقتصاد نوین، ایران زمین، کارآفرین، ملت، ملی، پاسارگاد، رفاه، رسالت، سامان، صنعت و معدن، سرمایه، سپه، تجارت، توسعه صادرات در سال مالی 1392-1393 پرداخته شد.
نتایج ارزیابی کارایی و بهرهوری و رتبهبندی بانکهای منتخب حاکی از آن است که بانک سپه در سال 1392 کارا و دارای رتبه یک تحت هر دو مدل با بازده به مقیاس ثابت و متغیر است و در سال 1393 کارا و دارای رتبه 3 تحت مدل بازده به مقیاس ثابت و رتبه 4 تحت مدل بازده به مقیاس متغیر است؛ اما بانک انصار تحت تمامی مدلها در سالهای 1392 و 1393 یک واحد ناکارا است که به لحاظ جایگاه در رتبه 16 قرار دارد. همچنین جالب توجه است که در دوره مالی 1392-1393 بانک سپه دارای رشد بهرهوری منفی و بانک انصار دارای رشد بهرهوری مثبت است.
<strong> </strong>
ارزیابی عملکرد,رتبهبندی,بهرهوری,کارایی,تحلیل پوششی دادهها
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_930.html
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_930_fed7fc69247b7ad4a9210ff03527a960.pdf
انجمن علمی اقتصاد دفاع ایران
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
2538-2454
2981-068X
4
12
2019
08
23
الگوی مطلوب تأمین مالی متناسب با سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی برای اقتصاد ایران
109
127
FA
اصغر
ابوالحسنی هستیانی
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور تهران
abolhasani@pnu.ac.ir
محمدصابر
شاه نوش فروشانی
کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز
هدف از پژوهش حاضر بررسی الگوی مطلوب تأمین مالی متناسب با سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی برای اقتصاد ایران از طریق تبیین رابطه ابزارهای مالی اسلامی (صکوک) و کارآیی روش تأمین مالی متناسب با اقتصاد مقاومتی از دیدگاه کارشناسان در ایران است. روش تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق، کارشناسان در این زمینه در سال 1396 هستند. برای انجام این پرسشنامه از روش نمونهگیری تصادفی ساده استفاده شد. بر اساس حجم نمونه تعداد ۳۸۵ پرسشنامه تکمیل و تحلیل شد. پایایی پرسشنامه نیز از ضریب آلفای کرونباخ ۹۳۵/0 حاصل گردید. از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف برای آزمون نرمال بودن دادهها و به منظور آزمون کردن فرضیات از تحلیل عاملی تأییدی در نرمافزارهای SPSS و AMOS استفاده شده است. نتایج نشان داد که با اطمینان 95 درصد بین ابزارهای مالی اسلامی (صکوک غیرانتفاعی، اوراق با بازدهی ثابت و معین، اوراق با بازدهی انتظاری و اوراق مشتقه) و کارآمدی روش تأمین مالی متناسب با اقتصاد مقاومتی رابطه معناداری وجود دارد.
<strong> </strong>
اقتصاد مقاومتی,تأمین مالی,ابزارهای مالی اسلامی (صکوک)
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_931.html
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_931_16b8dff7273664249c1eb3e5999d137f.pdf
انجمن علمی اقتصاد دفاع ایران
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار
2538-2454
2981-068X
4
12
2019
08
23
ارائه الگو و شاخصهای ارزیابی و نظارت نظام بانکی ایران (بر اساس اسناد بالادستی، الگوها و تجارب بینالمللی سایر کشورها)
129
149
FA
وحید
فرمان آرا
دکتری اقتصاد
vahidfarmanara@yahoo.com
فرهاد
غفاری
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
ghaffari@srbiau.ac.ir
بانکها به عنوان مؤسسات مالی و خدماتی نقش تعیینکنندهای در گردش پول و ثروت جامعه بر عهده دارند و از اینرو از جایگاه ویژهای در اقتصاد هر کشور برخوردارند. ماهیت فعالیت در صنعت بانکداری ایجاب میکند که نظارت خاصی بر اجرای فعالیتهای بانکی صورت گیرد چراکه اجرای عملیات خلاف اصول و معیارهای اسلامی (وقوع انواع فساد بانکی و مبارزه با پولشویی) میتواند منجر به تحمیل هزینههای جبرانناپذیری بر پیکره اقتصادی جامعه شود. لذا هدف این مطالعه ارائه الگویی جامع در رابطه با نظارت در نظام بانکی ایران میباشد. در این مطالعه از روش تلفیقی کمّی و کیفی جهت ارائه مدل تحقیق استفاده شده است. در بخش کیفی از خبرگان حوزه اقتصادی و مالی خصوصاً در زمینه بانکداری که شامل اساتید دانشگاه، مدیران و معاونان بانک مرکزی و مدیران بانکهای کشور میباشند با استفاده از روش گلوله برفی سؤال شده است. در بخش کمّی، از روشهای دیمتل و تحلیل سلسله مراتبی جهت استخراج مدل بهره گرفته شده است. در مرحله اول، تعداد 142 مفهوم در چارچوب 10 مقوله از مصاحبه با خبرگان استخراج گردید. در مرحله دوم، مفاهیم به 128 و مقولهها به 9 عدد کاهش یافتند. مقولهها شامل؛ اهداف نظارت، پیش شرطهای نظارت بانکی، خصوصیات ناظران، اختیارات ناظران، حیطههای نظارت، شاخصهای ارزیابی عملکرد، تناسب با معیارهای اسلامی، جلوگیری از وقوع انواع فساد بانکی و مبارزه با پولشویی میباشد. بر اساس نتایج روش دیمتل مشخص شد که حیطههای نظارت اثرگذارترین و اثرپذیرترین مؤلفه میباشد. بر اساس روش AHP نیز اهداف نظارت با امتیاز 197/0، بالاترین امتیاز را در بین دیگر مؤلفهها به دست آورده است.
نظارت بانکی,تحلیل سلسله مراتبی,تکنیک دیمتل
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_932.html
https://eghtesad.sndu.ac.ir/article_932_0535af2e237afda91d9a02dd13c6de34.pdf